مهندسي ارزش
مهندسي ارزش
مقدمه :
چرا مهندسي ؟ چرا ارزش ؟ و چرا مهندسي ارزش ؟ چه قرابتي بين مهندسي و ارزش وجود دارد و چه ارتباطي بين صنعت و مهندسي ارزش ديده مي شود ؟ واژه هاي مهندسي ، ارزش و صنعت روزانه و بارها بر زبان ما جاري مي شود . امروزه تركيبات مختلفي از واژه هاي مهندسي مانند مهندسي مجدد ، مهندسي بازار و غيره نيز كاملا رايج و معمول است و در محاوره و متون علمي بسيار يافت مي شود . شايد مهندسي به تنهايي يادآور ماشين آلات ، كارخانجات و به طور كلي صنعت باشد ، اما آيا هيچ گاه انديشيده ايم كه مهندسي مثلا چه قرابتي با بازار دارد ؟ به راستي مهندسي به چه معناست ؟ واژه نامه ها ، مهندسي را بطور كلي با معناي محاسبه تعيين مي كنند و مهندس يعني محاسب . پس مهندسي ارزش را مي توان به تعبيري محاسبه ارزش دانست ، اما ارزش در صنعت ، در سازمان و در پروژه به چه معناست ؟ آيا هدف هر توليدي اعم از كالا يا خدمات ، افزودن ارزش و يا به تعبيري ايجاد ارزش افزوده است ؟ اگر در پاسخ مثبت اين سؤال اتفاق نظر داشته باشيم ، آنگاه مهندسي ارزش و مفهوم آن رفته رفته پر رنگ تر مي شود .
از ديدگاه انجمن مهندسي ارزش آمريكا ( SOCIETY OF AMERICAN VALUE ENGINEERING : SAVE) ؛ مهندسي ارزش روشي سيستماتيك با تكنيك هاي مشخص است كه كاركرد محصول يا خدمات را شناسايي و براي آن كاركرد ، ارزش مالي ايجاد مي كند به نحوي كه آن كاركرد در كمترين هزينه با حفظ قابليت اطمينان و كيفيت مورد نظر انجام گيرد ؛
به بيان ديگر مي توان گفت : مهندسي ارزش يك كوشش سازمان يافته براي تحليل عملكرد سيستم ها ، تجهيزات ، خدمات و مؤسسات به منظور نيل به عملكرد واقعي با كمترين هزينه در طول عمر پروژه است كه سازگار با كيفيت و ايمني مورد نظر باشد . مهندسي ارزش يك روش بسيار مهم براي مصرف بهينه بودجه تخصيص داده شده است .
ارزش بسيار ساده و در عين حال بسيار پيچيده است . زيرا چيزي است كه مشتري طلب مي كند . ميلر و هايمان يك پند كليدي ارائه كردند : هيچ كس يك محصول را خريداري نمي كند . مشتريان هميشه كاري را مي خرند كه فكر مي كنند كالا براي آنها انجام خواهد داد . به عبارت ديگر مردم به كالاي با كيفيت اهميت مي دهند .
ارزش يك مفهوم زيباست . قدرت اين مفهوم تعاون بشر و تمدن بشري است .
ارزش چيست ؟
همه ما اين جمله را استفاده مي كنيم و همه روزه بطور مستمر بكار مي گيريم . اين جمله تحت معاني مختلف مورد استفاده قرار مي گيرد . اين جمله به طرق مختلفي هم مورد استفاده قرار مي گيرد و بنابراين مي توان از آن معاني مختلفي استنباط نمود . در فرهنگ لغات معاني مختلفي از قبيل ؛ بها , اعتبار , كارايي ، مكاني و يا آنچه كه منجر به يك چيز مطلوب يا مفيد مي گردد و مانند اينها براي ارزش تعريف شده است .
از آنجا كه ارزش از يك طرف يك كيفيت ذهني مانند ظاهر , شكل , سبك و غيره است كه توسط احساسات تعيين مي گردد و از طرفي يك كيفيت واقعي مانند عمر , عملكرد , قابليت اطمينان , سبك وزني و غيره است ؛ كه از طريق خواص و مشخصات تعيين مي گردد ، در نتيجه مفهومي است كه به راحتي قابل تعريف نمي باشد .
محدوده بزرگي كه تعريف ارزش به خود اختصاص مي دهد سبب بكارگيري وسيع اين كلمه شده است كه خود موجب سوء تفاهم گرديده است . شكل ذيل اين مفهوم را بهتر نشان مي دهد .
|
|
|
|
|
|
|
|
ارزش
|
ارزش از طريق مقايسه تعيين مي گردد ؛ تفاوت بين بها يعني مقبوليتي كه محصول از ديد مشتري دارد و قيمت يعني مبلغي كه مشتري بابت محصول مي پردازد , معيار ارزش براي مشتري است.
چنانكه آقاي ميلز معتقد است يك محصول و يا خدمت زماني داراي ارزش خوب است كه آن محصول و يا خدمت داراي عملكرد و هزينه مناسب باشد .
مفاهيم چهارگانه ارزش :
ارزش اقتصادي را مي توان به چهار نوع تقسيم بندي نمود :
1- ارزش استفاده : خواص شاخص ها و كيفيت هايي كه موجب استفاده كار يا خدمت شده و باعث مي شوند كه جزء خاص عمل كند .
2- ارزش اعتبار : خواص شاخص ها و يا جذابيت هايي كه موجب مي شوند فرد آرزوي مالكيت يك شي را نمايد , آن شاخصي كه يك جزء خاص براي آن بفروش مي رسد .
3- ارزش مبادله اي : خواص و يا كيفيت هايي كه ما را قادر مي سازد كه يك جزء را به جاي جزء ديگر مبادله كنيم .
4- ارزش هزينه اي : مجموع مواد , كار و ديكر هزينه ها كه بايد بكار گرفت تا محصول توليد شود .
چگونگي ارتقاء ارزش:
براي اينكه بدانيم چگونه ارزش يك محصول و يا خدمت را ارتقاء دهيم اولين و مهمترين موضوع اين است كه دلايل پائين بودن ارزش را بدانيم سپس مي توان يك تحليل مناسب براي بررسي و ارزيابي ارزش ارائه نمود و كوشش هاي لازم براي فائق آمدن بر مسأله را مشخص كرد . تصميمات معني دار و مناسب براي اضافه كردن ارزش به يك جزء مشخص در اين صورت امكان پذير خواهد بود .
دلايل پائين بودن ارزش:
1- نبودن اطلاعات كافي .
2- نبودن ايده هاي خلاق .
3- كمبود زمان .
4- كيفيت پائين .
5- عقايد صادقانه ولي نادرست .
6- تفكر عادت گونه .
7- ريسك گريزي .
8- عدم تمايل به راهنمايي و مشاوره ديگران .
9- عادت ها و طرز تلقي ها .
10- شرايط غير واقعي .
11- تغيير در شرايط .
12- تغييرات فناوري .
13-ارتباط ضعيف .
14- عدم تجربه كافي .
15- سوء تعبير و برداشت هاي غلط .
16- عدم تجربه كافي .
17- تمايل به تطابق با شرايط موجود .
چگونه ارزش اضافه كنيم يا بسازيم؟
1- رسيدن به عملكرد معادل و يا بهتر با هزينه كمتر .
2- دسترسي به اندازه ، ظاهر ، جذابيت و خصوصياتي كه مشتري مي خواهد .
3- نگهداري سطح كيفيت با هزينه كمتر .
4- شناسايي ، جداسازي و حذف هزينه هاي عناصر غير لازم از محصول و خدمات .
5- بكارگيري فناوري و توسعه دانش و خلق محصولات جديد .
6- جلوگيري از مصرف بي رويه منابع .
7- كنترل نسبت ارزش به قيمت و پيدا كردن نقطه سر به سر براي هزينه .
8- خودتان را شريك مشتري در نظر بگيريد .
مبدأ و تاريخ فناوري مهندسي ارزش:
منشاء فناوري مهندسي ارزش به مفهومي كه امروزه مشاهده مي شود به جنگ جهاني دوم باز مي گردد . زماني كه افزايش و ارتقاء كيفيت توليد محصولات مورد توجه قرار گرفت آقاي هنري ارليچر ، معاون مدير عامل وقت شركت جنرال الكتريك در آمريكا مشاهده كرد كه برخورد سازمان يافته مي تواند پديده بهبود را قوت بخشد و در نتيجه از موارد سعي و خطا جلوگيري نمايد.
مهندسي ارزش از زماني كه آقاي ميلز اين مفهوم را مطرح و اين روش را سازماندهي نمود يك راه بسيار طولاني و موفقي را پيموده است كه امروزه به عنوان يك روش مديريتي قوي ، مدرن و مؤثر مورد توجه است كه بطور موفقيت آميز مي تواند در هر فعاليت اقتصادي مورد استفاده قرار بگيرد ؛ صنعت ، تجارت ، آموزش ، حمل و نقل ، برنامه ريزي شهري ، مراكز درماني ، بيمارستان ها ، مراكز پليس ، مراكز دولتي و غيره همگي مي توانند بستر مناسبي براي مطالعات مهندسي ارزش باشند .
|
چرا؟
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
مهندسي ارزش:
مهندسي ارزش ، تحليل ارزش ، مديريت ارزش ، كنترل ارزش ، اطمينان ارزش و يا هر اسم ديگر ؛ به عنوان يك روش مديريتي بسيار قدرتمند مطرح است كه براي اصلاح و بهبود سيتم ها مورد استفاده قرار مي گيرد ؛ بهبود از آنچه كه تا كنون بوده است و آنچه كه بايد باشد و منظور ، بهبود در طراحي ، عملكرد ، طول عمر ، قابليت توليد ، قابليت نگهداري ، خدمات و ضمانت ، بهبود در اندازه ، شكل ، خصوصيات ، سبك ، ظاهر و مشخصات ، بهبود در كيفيت ، قابليت اطمينان ، هزينه و ... مي باشد .
برنامه كاري مهندس ارزش از شش فاز زير تشكيل شده است :
1- فاز عمري: روند را با سازمان دهي نيروي كار مشخص نمودن .
2- فاز اطلاعات: مسأله به اشكال خاص تجزيه مي شود و از كلي گويي پرهيز مي شود .
3- فاز عملكرد: مشتمل بر كليه تلاشهايي است كه براي ارزش صورت مي گيرد .
4- فاز خلاقيت: روش هاي خلق ايده هاي جديد بكار گرفته مي شود .
5-فاز ارزيابي: ذهن قضاوت گرا به فعاليت وادار مي شود .عقايد و ايده هايي كه در فاز خلاقيت ايجاد گرديد حالا تصفيه ، اصلاح و تركيب مي شوند تا پيشنهاد مورد نظر حاصل شود .
6- فاز توصيه
موفقيت و شكست مطالعه ارزش به اين امر بستگي دارد كه روش بايد بصورت درست ياد گرفته و بطور جدي بكار گرفته شود .
1- از روابط انساني خوب بهره بگيريد .
2- از كلي گويي پرهيز كنيد .
3- بر موانع فايق آئيد .
4- قضاوت منطقي خوب بكار گيريد .
5- كار گروهي را حمايت كنيد .
6- از حقايق مطمئن شويد .
7- بصورت زنده هر چيزي را مورد سؤال قرار دهيد .
8- هزينه ها را تعيين كنيد .
9- ارزش پولي براي تمامي مشخصات ، تلرانس ها ، اتصالات و ساير مواد تكميلي تعيين كنيد .
10 - عملكرد ها را تعريف و طبقه بندي كنيد .
11- ذهن خود را فعال كنيد .
12- ساده سازي كنيد .
13- ايده ها را تركيب و تصفيه كنيد .
14- براي تمامي ايده ها هزينه در نظر بگيريد .
15- عملكردهاي جايگزين را مشخص كنيد .
16- از استانداردها استفاده كنيد .
17- با متخصصين ، فروشندگان ، مشتريان و … مشاوره كنيد .
18- از محصولات ، فرايندها و رويه هاي خاص استفاده كنيد .
19- با استفاده از روش مقايسه اي ارزيابي كنيد .
20- پول را آنچنان خرج كنيد كه انگار پول خودتان است .
21- جواب ها را با اطلاعات كافي براي تصميم گيري ارائه دهيد .
22- در صورت امكان دو راه حل ارائه دهيد .
23- با استفاده از مميزي مستقل صرفه جويي هاي قابل پيش بيني را بررسي كنيد .
24- به كمك هاي انجام شده اعتراف كنيد .
مهندسي ارزش يك كار گروهي است . يك مطالعه موفق مهندسي ارزش بايد داراي شرايط ذيل باشد :
1- دانش و تخصص در ميدان فني مورد مطالعه .
2- پيشينه موفق در زمينه اجراي مهندسي ارزش .
سازمان دهي مهندسي ارزش:
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
چكيده :
گروههاي كاري مهندسي ارزش متأثر از دايره هاي كيفي در مديريت مي باشند . دواير كيفي به عنوان ابزارهاي توانمندي براي توسعه كيفي و بهره وري سازمانها مطرح مي باشند و در فرايند مهندسي ارزش با استفاده از فاز خلاقيت و هم انديشي نسبت به تعيين ايده هاي متعددي كه توليد مي شود ، اقدام لازم به عمل مي آيد .
برنامه كاري مهندسي ارزش يك تحقيق كامل و تمام را در بررسي همه گزينه ها براي دسترسي به بهترين راه حل دنبال مي كند . مهندسي ارزش طراحي براي هزينه را ممكن مي سازد .
مهندسي ارزش يعني بالا بردن سطح مهارت كاركنان شركت براي اينكه مهندسي ارزش را جزئي از خود بدانند .
در مهندسي ارزش هدفي براي رسيدن وجود دارد . قيمت شاخص ارزش يا اختلاف ارزش . همچنين به عنوان معيار اينكه كار گروهي چقدر خوب بوده است ، مورد توجه است .
در مهندسي ارزش هيچ چيز را نمي توان همان گونه كه هست قبول كرد ؛ هر چقدر هم كه يك عمل تكرار شده باشد . هر جزء را امتحان و مجدد آزمايش مي كنيم . قاعده سر انگشتي اين است كه از هيچ چيز نگذريد .
مهندسي ارزش به دنبال يك رويكرد تصميم گيري گروهي است كه از طريق آن كاربر، مشتري ، طراح و بخش فني در تعامل با يكديگر به تصميم گيري براي توليد بهتر مي پردازند و از اين طريق نيازهاي مشتري براحتي به طراحي و توليد منتقل مي شود .
مشخصه هاي كيفي ايجاب مي كند كه مواد ، ماشين آلات توليد ، فرايند محصولات ، مهارت نيروي كار و دقت ابعادي مورد توجه قرار گيرد . اما در ضمن فرايند مهندسي ارزش ، راه حل هايي دنبال مي شود كه از طريق آنها دسترسي به مجموعه مشخصه هاي فوق با حداقل هزينه امكان پذير بوده و در عين حال كارايي و مؤثر بودن راه حل ها نيز تضمين شده باشد . بنابراين در فرايند مهندسي ارزش نياز به هر كاري با اين هدف دنبال مي شود كه :
(( كاملا درست ، نه كمتر و نه بيشتر ))
منابع و مآخذ:
1- روش بكارگيري مهندسي ارزش نويسنده S.S.IYER
مترجمان : محمد سعيد جبل عاملي - سيد عليرضا مير محمد صادقي
2- ماهنامه تدبير شماره 132 / ارديبهشت 82
منبع : سايت علمی و پژوهشي آسمان -- صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنیداين مطلب در تاريخ: سه شنبه 26 اسفند 1393 ساعت: 15:40 منتشر شده است
برچسب ها : مهندسي ارزش,