جراحی پلاستیک

جراحى پلاستيك از رشته هاى پيچيده علم پزشكى است كه شاخه هاى بسيارى دارد. در حال حاضر در جامعه ما بقيه شاخه هاى آن كمتر جا افتاده و مردم آن را صرفاً جهت ايجاد زيبايى و رفع معايب ظاهرى و با عنوان «جراحى زيبايى» مى شناسند. در حالى كه همه رشته هاى پزشكى جنبه نجات بيمار از درد و ناراحتى و بعد درمانى دارند. با اين همه به دليل بافت جوان مردم كشور ما، گرايش به جراحى هاى زيبايى گسترش پيدا كرده و بحث هايى مثل جراحى بينى، ليفتينگ صورت، درمان با ژل و تزريق ژل در ناحيه سينه ها و گونه ها باب شده است كه ميزان عوارض و تبعات ناخوشايند آن به تدريج بروز پيدا مى كند.

•جراحى پلاستيك شامل چه زيرشاخه هايى است؟

اين رشته فوق تخصصى شامل جراحى ميكروسكوپى، دست، فك و صورت، ترميم و بازسازى سوختگى ها و ناهنجارى هاى مادرزادى در قسمت هاى مختلف بدن از جمله شكاف لب و كام و جراحى هاى زيبايى است. اعمالى مثل جوان سازى چهره كه اصطلاحاً به آن ليفتينگ مى گوييم. كشش پوست و اصلاح افتادگى لايه هاى زيرين پوست كه از سخت ترين جراحى هاى پلاستيك محسوب مى شوند، نيز در اين مجموعه مى گنجد.زير پوست صورت، عروق عصبى زيادى وجود دارد و به همين جهت بايد دقيق و باحوصله دست به انجام چنين اعمالى بزنيم.ليفتينگ ناحيه اخم و ابرو ها و بالا كشيدن ابروها، از بين بردن چروك هاى كنار چشم و اعمال اصلاح اطراف پلك ها كه شامل برداشتن پوست، عضله و پف دور چشم مى شود، اثر بسيار زيادى در تغيير و زيبا سازى چهره دارد.در موارد زيادى بيمار براى ليفتينگ كل صورت مراجعه مى كند. ولى ما به او پيشنهاد مى دهيم فقط دور چشم را اصلاح كند. پوست و چربى دور چشم را برمى داريم و مى بينيم كه رضايت بسيارى در وى ايجاد شده است.

•از ميان شاخه هاى مختلف جراحى پلاستيك، جراحى زيبايى در جامعه ما شناخته شده و رواج زيادى پيدا كرده است. در مورد اين نوع از اعمال توضيح بدهيد.

جراحى هاى زيبايى را مى توانيم به دو دسته كلى تقسيم كنيم. جراحى هاى زيبايى كه در ناحيه گردن و صورت انجام مى شود. از جمله بينى، پلك ها، كشيدن پوست صورت و گردن يا همان ليفتينگ و دسته دوم جراحى هايى هستند كه به منظور تنظيم حدود بدن روى تنه و اندام ها انجام مى شوند. از جمله اعمال جراحى سينه، شكم و ليپوساكشن چربى هاى اضافى بدن.

•در موارد زيادى شنيده ايم كه صورت فرد طى يك عمل چربى بردارى و ليفتينگ، دچار چين و چروك شديد و افتادگى پوست شده است. عامل اين عارضه چيست؟

تكنيك عمل در اين مسئله بسيار دخيل است. اگر افتادگى ها و چين و چروك و چربى ها به شكل دقيق و با حوصله برداشته شوند، رضايت زيادى در فرد ايجاد مى كند و تا سال ها تاثير آن بر چهره فرد مى ماند. ولى بعضى از پوست ها قوام خوبى ندارند و پزشك بايد به بيمار خود بگويد و او را در اين زمينه آگاه كند كه چند ماه بعد از عمل اوليه بايد پوست هاى آويزان هم برداشته شوند. در واقع كار به مرحله دوم مى رسد. ضمن اينكه عمل جوان سازى تاريخ دارد و بعد از مدتى به دليل پير بودن بافت چهره فرد دوباره چين و چروك ها ايجاد مى شوند و مجدداً بايد عمل جراحى صورت بگيرد. البته معمولاً بعد از دوازده سال اين چروك ها مجدداً برمى گردند كه بايد عمل اصلاحى صورت بگيرد و عمل دوم معمولاً ساده تر بوده و طى زمان كوتاه ترى انجام مى شود.
•براى افزايش حجم گونه ها چه روشى پيشنهاد مى شود؟

گذاشتن پروتز و تزريق چربى به ترتيب روش هاى مطلوب و مناسبى هستند.

ولى تزريق ژل را به هيچ وجه پيشنهاد نمى كنم. در بسيارى از كشور هاى اروپايى و آمريكايى به عوارض آن پى برده اند و ديگر از تزريق ژل استفاده نمى كنند. شكل هاى غيرقابل كنترلى كه در محل تجمع ژل ايجاد مى شود، برجستگى هاى نخودى شكلى كه باعث آزار بيمار مى شود و بعد از مدتى زيرپوست به وجود مى آيد و حتى عوارض درازمدت آن باعث شده كه پزشكان حاذق از تزريق ژل اجتناب كنند. البته هنوز مشخص نيست شايد تا سال ها بعد طى تحقيقاتى كشف كنند كه ژل باعث بروز سرطان يا بيمارى هاى پوستى ديگر خواهد شد. هنوز پژوهش جدى در اين زمينه صورت نگرفته و من اكيداً توصيه مى كنم كه از اين روش دورى كنند.براى «چانه» افرادى كه دچار عقب رفتن چانه، كوچكى آن يا مشكلاتى از اين دست هستند، مى شود عمل جراحى روى استخوان فك انجام داد تا استخوان فك، جلو آورده شود.

•چه افرادى براى جراحى بينى مراجعه مى كنند؟

در مورد مراجعات بيماران براى عمل بينى هم در موارد زيادى افراد پيش مى آيد كه دچار تصادف، زمين خوردگى يا ضربه وارده به صورت و به ويژه ناحيه بينى مى شوند و استخوان شكسته بينى، كج جوش مى خورد يا انحنا پيدا مى كند و عدم تقارن و زيبايى در صورت فرد ايجاد مى شود. كه در اين صورت عمل را ضرورى مى دانيم و با برداشتن استخوان اضافه يا اصلاح شكل بينى، آن را به فرم دلخواه درمى آوريم. البته بيمارى هاى مادرزادى هم هست كه بينى فرد از داخل انحراف دارد و سبب تنگى نفس يا احساس ناراحتى در موقع خواب مى شود كه فرد حتماً بايد تحت عمل قرار بگيرد و مطمئناً اگر عمل توسط فرد متخصص و دوره ديده مجرب و تحصيل كرده انجام بشود عوارضى مثل عفونت، خونريزى، عدم تقارن در صورت و... كمتر به وجود مى آيد.
•به طور كلى عوارض جراحى هاى پلاستيك چگونه بروز مى كند؟

از جمله اين عوارض مى تواند عفونت باشد. مورد بعدى خونريزى است كه بعد از هر عمل جراحى تا حدودى وجود دارد ولى در جراحى هاى پلاستيك اگر تكنيك درست انتخاب شود، احتمال اين دو عارضه به صفر مى رسد.
گاهى بعد از آن ورم هاى مربوط به عمل فروكش مى كنند ناهموارى ها و پستى و بلندى هايى در بعضى از قسمت هايى كه ساكشن شده اند ايجاد مى شود كه به دليل عدم رعايت اصول درست جراحى و ساكشن ممكن است اين وضعيت رخ بدهد و بيمار متوجه شود كه قسمت هاى ساكشن شده يكنواخت و يكدست نيستند كه با اصلاح مجدد، اين عارضه برطرف مى شود.در مورد جراحى پستان، ممكن است قسمتى يا كل نواحى نوك سينه طى جراحى آسيب ببيند كه البته اگر جراح با تجربه و با دقت كافى كار كند، اين احتمال كاهش مى يابد. اما هر چه سينه بزرگتر باشد احتمال آسيب ديدگى نوك و يا نواحى اطراف آن بيشتر است.

•در چند درصد موارد اين قبيل عوارض بروز مى كند؟

در حدود پنج درصد احتمال بروز چنين مشكلاتى وجود دارد كه اگر پزشك مجرب باشد و تكنيك درستى را در پيش بگيرد اين موارد نادر هم بروز نمى كنند. در صورتى كه ناهموارى زيرپوست به وجود بيايد بايد پنج ماه از عمل اوليه بگذرد و فرد تحت عمل اصلاحى قرار بگيرد. در بعضى موارد اگر كيفيت پوست، خوب نباشد و يا قوام خوبى نداشته باشد، ممكن است بعد از ساكشن در آن ناحيه به صورت آويزان بماند كه البته اين موارد به بيمار توضيح داده مى شود.مى توان به طور همزمان با ساكشن يا چند ماه بعد عمل اصلاحى را انجام داد و پوست هاى آويزان را برداشت.

•به عقيده شما اگر مشكلى يا بيمارى خاصى وجود نداشته باشد، باز هم نيازى به اصلاح حدود بدن يا زيباسازى چهره فرد هست؟

ممكن است اندام خانم بيش از حد چاق بشود و يا تحليل برود و از شكل طبيعى خارج بشود و يا تصادفات و سوختگى ها ممكن است شكل پوست و فرم بينى را عوض كند كه اين وضعيت به لحاظ روانى مى تواند به فرد آسيب برساند و بايد در درجه اول به عنوان بيمارى در نظر گرفته شود.دليل اينكه اين نوع جراحى ها افزايش پيدا كرده و مردم به آن رو مى آورند تمايل به رفع عيوب و بالا رفتن فرهنگ شهرنشينى است. در كشور هاى اروپايى اعمالى كه روى بدن انجام مى شود بسيار زياد است و مردم در اروپا و آمريكا تمايل زيادى به تنظيم حدود بدن دارند و عكس اين وضعيت در كشور ما شيوع دارد. به دليل پوشش و فرهنگ خاصى كه داريم، خانم ها صورتشان پوشيده است و فقط بينى آنها جلب توجه مى كند و تمايل به جراحى بينى هم از همين جا نشات مى گيرد.

•شما به عنوان جراح پلاستيك چه اعمالى را ضرورى مى دانيد؟

معتقدم كه هر بيمارى و هر مراجعه كننده اى نبايد تحت عمل جراحى قرار بگيرد. او بايد كاملاً مورد بررسى قرار بگيرد. هدف او ارزيابى بشود و اگر مشكل جدى دارد، پزشك او را كمك كند. چون هميشه هم اعمال جراحى زيبايى فرد را به رضايت نمى رسانند. او بايد بداند كه با عمل جراحى به خواسته خود مى رسد. اگر پوست شل و نامناسبى داشته باشد قطعاً از عمل سودى نخواهد برد يا ممكن است بيمارى كه براى جراحى بينى مراجعه كرده چهره اش تغيير مثبت و رضايت بخش پيدا نكند. بايد يك تغييرى در نتيجه عمل جراحى ايجاد شود كه به ريسك عمل بيارزد. من همه اين موارد را خالصانه به بيمارم مى گويم و اگر مطمئن باشم كه از عملى سود نمى برد، حتى اگر اصرار زيادى داشته باشد او را عمل نخواهم كرد.مسلماً بيمارى كه شكم يا سينه درشتى دارد و روى گردن و شانه هاى او فشار مى آورد، بايد تحت عمل قرار بگيرد تا از بروز آرتروز يا تشديد آن و فاصله پيدا كردن مهره هاى گردن و نخاع جلوگيرى شود كه با بالا رفتن سن اين عوارض بيشتر مى شوند و فرد بايد زودتر اقدام كند. به همين دليل تقريباً از هر پنج بيمارى كه براى جراحى بينى مراجعه مى كنند، فقط دو نفر را مى پذيرم اولويت با كسانى است كه دچار مشكل هستند و واقعاً به جراحى نياز دارند. با بيمارم صادقانه صحبت مى كنم و در اغلب موارد مى پذيرند كه بدون جراحى هم مى توانند زندگى خوبى را سپرى كنند. شايد وقتى از اين مطب بيرون مى روند به پزشك ديگرى مراجعه كنند. ولى من آنچه را كه به مصلحت بيمارم باشد به او گوشزد مى كنم.

•داشتن وزن بالا و افزايش تجمع چربى در بعضى از نواحى بدن چه آسيب هايى را ايجاد مى كند؟

آرتروز و درد هاى عضلانى از مهم ترين تبعات افزايش وزن هستند.در مواردى كه سينه يا شكم فرد حجم بزرگى از چربى را دارد، درد كمر، درد كتف و گردن ايجاد مى كند. گاهى پوست ساييده مى شود يا عفونت هاى قارچى در قسمت هاى چين خورده آن به وجود مى آيد و حتى به دليل فشار وارده روى ريشه هاى عصبى در ناحيه گردن عوارض عصبى در فرد بروز مى كند كه با كاهش حجم سينه و شكم اين موارد تقريباً بهبود پيدا مى كند.

•در باور عوام به اين شكل جا افتاده كه ممكن است جراحى سينه باعث بروز سرطان يا افزايش احتمال آن شود. در علم پزشكى براى اين باور توجيهى وجود دارد؟

در خانم هايى كه سينه هاى بزرگى دارند احتمال وقوع سرطان، بيشتر است لذا برعكس آنچه درباره عامه شايع است كاهش اندازه سينه ها مى تواند ميزان بروز سرطان را كاهش بدهد. در واقع ما مقدار زيادى از مراكز سرطانى بالقوه را برمى داريم و آن را به حد متناسب مى رسانيم كه در اين صورت، معاينه راحت تر شده و به دليل حجم بافتى كمتر، امكان تشخيص بالاتر مى رود ضمن اينكه نمونه هايى برداشته شده از سينه ها جهت بررسى آسيب شناسى ارسال مى شود و چنانچه بيمارى مخفى وجود داشته باشد، سريع تر مشخص مى شود.فرد بعد از عمل به دليل كم شدن حجم چربى اضافى بدنش بيشتر به ورزش و تحرك گرايش پيدا مى كند و همين براى سلامتى وى و كاهش درد هاى ستون فقرات و پشت نتايج مثبتى به بار مى آورد.

•علت بزرگ شدن غيرطبيعى سينه ها در اندام زنان چيست؟

علت واقعى آن مشخص نيست. سابقه فاميلى مى تواند مهم ترين نقش را داشته باشد. اين افراد معمولاً از نظر آزمايشات هورمونى سالم هستند ولى سينه ها به طور غير طبيعى رشد مى كنند و با ساير اندام ها هماهنگى ندارند.
•در مواردى گفته مى شود خانم ها بعد از جراحى سينه قادر به شيردهى نيستند. در علم پزشكى اين گفته صحت دارد؟
درصدى از زنان كه تحت جراحى سينه قرار مى گيرند بعد ها قادر به شيردهى نخواهند بود. چون قسمت زيادى از بافت پستان را چربى و بافت هاى ناسالم تشكيل مى دهد و اين مسئله به دليل عدم وجود بافت شيرده كافى رخ مى دهد و معمولاً به دليل جراحى اين عارضه ايجاد نمى شود.

•اين باور در مورد گذاشتن پروتز هم شايع است به اين معنى كه مى گويند گذاشتن پروتز براى بزرگ كردن سينه توانايى شيردهى را كم مى كند؟

توانايى فرد براى شيردهى به بافت پستان بستگى دارد. اگر بافت شيرده كافى در سينه خانم باشد، قادر به شيردهى خواهد بود و با گذاشتن پروتز چيزى از بدن و يا سينه فرد كاسته نمى شود. بنابراين اگر بافت كافى باشد، مشكلى براى شيردهى نخواهد داشت. گذاشتن پروتز اثرى بر شيردهى فرد ندارد و قطعاً از تزريق ژل بى خطرتر است تزريق ژل در مواردى باعث تخريب بافت طبيعى سينه ها مى شود. چندين مورد به دليل عوارضى مثل چسبندگى ژل و ايجاد درد و غيره مراجعه كرده اند و فوراً آنها را تحت عمل جراحى قرار داده ايم. به خانم ها توصيه مى كنم براى درمان مشكلات خود حتماً با جراحان فوق تخصص پلاستيك مشورت كنند و مطمئناً تنها راه و بهترين طريق درمان گذاشتن پروتز است.

•ارتباط گذاشتن پروتز با ايجاد سرطان سينه به چه شكل است؟

پروتز به هيچ وجه خطر ايجاد سرطان را افزايش نمى دهد. ميزان بروز سرطان در خانم هايى كه پروتز مى گذارند برابر ميزان بروز آن در خانم هايى است كه پروتز ندارند. گاهى به دليل تغييرات حسى به صورت كاهش يا افزايش يا از بين رفتن حس در ناحيه اى كه پروتز گذاشته شده، بيماران مراجعه مى كنند كه البته اين مسئله تا چند ماه بعد از عمل، رفع مى شود و بيمار به وضعيت عادى برمى گردد. عدم تقارن در شكل سينه هم گاهى تا يكى دو درصد ايجاد مى شود و اگر توسط جراح پلاستيك واقعى انجام شود احتمال وقوع آن به حداقل مى رسد.عارضه اختصاصى پروتز، تشكيل كپسول دور پروتز است كه البته به صورت طبيعى در همه بيماران به وجود مى آيد اما در درصد كمى از بيماران كپسول ضخيم تر از حد عادى مى شود و ممكن است سبب درد يا تغيير شكل ظاهر سينه شود كه البته اين مورد معمولاً چند سال پس از عمل رخ مى دهد و راه درمان آن برداشتن پروتز و تعويق آن است