لائوتسه
فيلسوف چيني ( 604 – 531 ق. م ) 

«لائوتسه» با نام اصلي «لی اره»، معروف به «استاد کهن» یا «پیر استاد» بوده است. تا آنجايی که مدارک تاریخی نشان مي دهد، او به احتمال زياد، اولین فیلسوف مشهور چینی در زمان سلسله چو مي باشد. اما برخي بر اين باورند که چنین شخصی هرگز وجود نداشته است.
«لائوتسه» در قرن پنجم يا ششم قبل از ميلاد، «آيين تائو» را پايه گذاري کرد. وي از فلاسفه بزرگ چين به شمار مي رود. «لائوتسه» به معناي حکيم سالخورده است. بنا به افسانه هاي چيني، نام او «وين لي» مي باشد که در سال 604 ق.م در ايالت «چو» متولد شده و در سال 524 ق.م نيز وفات يافته است. کتاب مقدس آيين او «تائو ته کينگ» (کتاب طریقت و تقوی) شامل 81 قطعه کلمه قصار است.
وي بنيانگذار فلسفه و مذهب تائوئیسم است؛ مذهبی که آزادیخواه بوده و بر پایه رفتار نیک بنیان نهاده شده که تشریفات و رسوم مذهبی را بیهوده می داند. یکی از مورخان چینی به نام «سزوما چی ین» می نویسد : 
«لائوتسه از نيرنگ و فرومايگي سیاستمداران نفرت داشته و از شغل خود که کتابدار کتابخانه سلطنتی بوده، خسته می شود و چین را ترک می کند و هيچ كس به طور دقيق نمی داند که او در کجا و چگونه از دنیا رفته است». 
جريان «تائوئيزم» به عنوان يک دين ملي و ميهني در مقابل «بوديسم» که يک دين بيگانه و راه يافته به چين بود، قرار گرفت.
كسي كه از آيين تائو پيروي مي كند، مبناي باور خود را بر «وحدت وجود» قرار مي دهد و با دوري از سخنان و ظواهر مادي و کنار گذاشتن عقل و اصرار بر سکوت، سعي در مکاشفه قلبي براي رسيدن به اصل تائو دارد. پيروان تائو در عين عمل به دستورات اين دين مي توانند از ساير اديان نيز پيروي كنند. در آئين تائو، تقواي سه گانه زير شهرت فراوان دارد :
اقتصاد، سادگي در زندگي، اخلاق و نيکي به همه.
«تائوئيزم» با جنگ و خونريزي به شدت مخالف است. قتل، دزدي، فريب، نافرماني از پدر و مادر، لاابالي گري و عدم توجه به خانواده، گناه است و مجازات دارد.
تائو ﴿(Tao  به معنى راه، خدا، خرد، واژه، معنا و منطق است. تائو بى شکل و بى نام، ناديدنى، ناشنيدنى، غير قابل درک، ولى کامل ترين و برترين است. آرام و خاموش، اما در جنب و جوش ابدى است، خود را تغيير نمى دهد، ولى عامل تمامى تغييرها و دگرگونيهاست. ابدى و بى نهايت است و ريشه هستى، مادر و آفريننده بودني ها و همه جهان است. انسان، وابسته به زمين است و زمين وابسته به آسمان ﴿کهکشان﴾ و آسمان وابسته به تائو و تائو وابسته به خودش و بس. همه چيز از تائو سرچشمه گرفته و به سوى او باز خواهد گشت. 
طبق اصول «تائوئیسم»، بدترین شكل حکومت آن است که به دست فیلسوفان اداره می شود؛ چرا که  هر گونه سیر طبیعی را با فرضیه نابود مي كنند و نقش آنها در ایراد سخنرانیها و خطابه های افراطي، جلوه دادن افکار و پیچیده نمودن باورها، خود علامت بی لیاقتی آنها در عمل و فعالیت است. لائوتسه می گوید : 
«کسانی که هوشمند باشند، مبارزه و گفت و گو نمی کنند... آن کس که سعی می کند با دانایی خود بر کشوری حکومت کند، آفت آن کشور است. اما آن کس که چنین نمی کند، نعمتی است برای کشور». 
در مذهب «تائوئیسم»، مرد با استعداد و شخص روشنفکر خطری برای دولت و کشور به شمار مي رود؛ زیرا همه چیز را با ترازوی مقررات و قوانین می سنجد و همیشه در قالب مقررات و قوانین فکر می کند. چنین شخصی می خواهد جامعه را مانند علم هندسه بنا کند و متوجه نیست که چنین مقرراتي، آزادی حیات را به كمترين ميزان مي رساند. لائوتسه می گوید :
«به طور يقين در سلطنت، افزایش محدوديت موجب ازدیاد فقر در مردم است. هر چه که بر منافع مردم افزورده شود، بی نظمی در کشور و قبیله نيز افزايش مي يابد. هر چه که مردم در کارها مهارت بیشتري داشته باشند، فريب و حیله و شیوه های عجیب بيشتري ظاهر می شود. به هر ميزان که قانون بیشتري وضع گردد، بر تعداد دزدان و غارتگران نيز افزوده می شود. طبیعت در زمان باستان، مردم و زندگی را ساده و صلح آمیز قرار داده و تمام جهان در شادی می زیسته، اما مردم با كسب علم، زندگی را با اختراعات خود، مبهم و پیچیده نمودند و کل معصومیت اخلاقی و ذهنی را از کف داده، از صحراها به شهرها رو آورده، شروع به تحریر کتب نمودند و تمام بدبختیهای بشری و غیره از آنجا ریشه گرفته است. 
اگر دولت و کشور دچار بی نظمی است، شایسته نیست که آن را اصلاح نمايیم و یا تغییری در آن ايجاد كنيم، بلکه شایسته است که هر فردي، زندگی خود را با انجام منظم تکالیف همراه سازد. هرگاه مقاومت با زد و خورد و مقابله همراه گردید، شایسته است که دعوا نکنی یا جنگ برپا نسازی، بلکه با خاموشی و آرامی، خود را کنار بکشی و با تسلیم و صبر، پیروز شوی...عدم مقاومت به مراتب بیشتر از عمل، منجر به پیروزی می گردد». 
لائوتسه می گوید : 
«هرگاه تو جنگجوئی نکنی و حاضر به جنگ و دعوا نشوی، هیچ کس در این کره خاکی قادر نخواهد بود که با تو به جنگ برخیزد... من نسبت به کسانی که خوب هستند، خوبم و نسبت به کسانی که خوب نیستند، هم خوبم و بدین ترتيب، همه چیز و همه کس خوب خواهد شد. من نسبت به کسانی که صمیمی هستند، صمیمی ام و نسبت به کسانی که صمیمی نیستند، هم صمیمی ام و بدین ترتيب، همه چیز و همه کس صمیمی خواهد بود... نرمترین چیزها در عالم با نرمی بر سخت ترین چیزها غلبه می کند و از عهده آن بر می آید. در عالم، هیچ چیز نرمتر یا ضعیفتر از آب نیست. با وجود این برای حمله در برابر محکمترین چیزها، هیچ چیز بهتر از آب نيست». 
«آن کس که راه را می شناسد، درباره آن یک کلمه هم سخن نمی گوید و آن کس که درباره آن سخن می گوید، آن را نمی شناسد. آن کس که می داند، نمی گوید و آن کس که می گوید، نمی داند. مرد خردمند به هیچ وجه اهمیتی براي ثروت و قدرت قايل نيست، بلکه خواسته هاي خود را به حداقل بودیسم كاهش می دهد». 
«کنفوسیوس» در سن سی و چهار سالگی برای دیدار از لائوتسه که آخرين روزهاي عمر خود را سپري مي كرد، به شهر «لویانگ» پایتخت «چو» رفت و از انديشه هاي وی آگاهی یافت. فلسفه لائوتسه به نظر كنفوسيوس عجیب رسید و بعدها درصدد ایجاد فلسفه عکس آن بر آمد. کنفوسیوس در این ملاقات از پیر استاد خواست که به وی اندرزی دهد. لائوتسه با بیانی كوتاه و مرموز و تند، کنفوسیوس را پند داد : 
«... خود را از شر غرور، خودبيني، طمع، ناز، تظاهر و هدفهای دور و دراز رها کن. رفتار تو چیزی به اینها نمی افزاید. این است اندرز من به تو». 
«سزوما چی ین» مورخ بزرگ چینی حکایت می کند که کنفوسیوس با شنیدن این کلمات، حکمت آن را درک کرد و آن را حمله و اهانت به خویشتن نپنداشت و پس از ملاقات با لائوتسه، ماموریت خود را آغاز نمود.
 
برگرفته از :  
http://ahmadrezataheri.blogfa.com
http://www.ismajma.com
http://www.falsafeh.com