ترسيم قوس ها

رسم قوس ها در روشهاي مختلف و طبق ضوابط خواص خود به وجود مي آيد كه از آنها به شكل هاي مختلف و براي كارهاي گوناگون تزييني و باربر به عنوان پوشش در نعل درگاه استفاده مي شود . رسم قوس ها در اشكال مختلف ممكن بوده كه اگر ضوابط و مراكز ترسيم در چهار چوب طول دهانه (L)باشد شكل كار اصولي خواهد بود.

اشكال بعدي تعداد قوس ها چه به صورت تزييني و چه به شكل باربر مورد بحث و بررسي ترسيم خواهد بود.اين قوس ها نموداري از قوس هاي مادر و اصلي مي باشد كه نحوه ترسيم آنها در ضوابط دهنه بررسي مي كنيم بديهي است كه در چهارچوب همين ترسيم ها مي توان خود قوس هايي نيز رسم كرده و مورد استفاده قرار دارد.

پوشش قوس نعل درگاه:

پس از ساختن ديوار و ستون تا ارتفاع لازم و يا جرزهاي باربر در بين درها و پنجره ها از وجود قوس هاي كماني ؛ دايره و يا تيز آن هم نسبت به نيروهاي وارد بير قوس؛ زمينه بنايي آن فراهم شود. پس از انتخاب نوع قوس و ساخت قالب قوس و استقرار آن در تكيه گاه ها به طوري كه در بناهاي خشتي از آن بحث گرديد بناي قوس با رعايت پيوند_ شاقول و شمشه كش كردن جوانب قوس برابر با اصول پوشش قوس اجرا شده و اماده بهره گيري مراحل بعدي از جمله كونال سازي و دست انداز چيني و در نهايت آماده شدن كلاف بندي چهارديواري جهت پوشش سقف و طاق مي گردد .

پوشش قوس هاي تزييني:

در مواردي پوشش نعل درگاه وسيله قوسهاي تزييني انجام مي گردد معمولاا اين قوس ها باربري كم داشته مسلما براي بارور شدن اين دسته از قوس ها در محل مياني و روي اين قوس ها ؛ قوس مخفي باربر ساخته مي شود كه نيروهاي مراحل بعدي را قوس باربر متحمل مي گردد.

ضوابط ساخت قوس:

براي دهانه ها از قالب گچي استفاده مي شود. چنانچه عرض ديوار يك آجره باشد از وجود يك قالب و اگر عرض ديوار بيشتر باشد از وجود دو قالب ؛ يكي در سمتا جلو و ديگري در سمت عقب استفاده مي شودكه از اجراي جز به جز بنايي آن مي گذريم و فقط به آن اشاره كوتاه مي كنيم چنانچه فاصله و دهانه قوس طويل باشد وزن قوس نيز بيشتر بوده كه در اين حالت از قالب بندي چوبي و قالبهاي دوبله به همراه كلاف بندي وپايه هاي باربر استفاده مي شود.

قوس تخت:

كاربرد اين قوس در نماي آجري و براي دهنه مي باشد وسط دهنه به اندازه دو تا سه سانتيمتر خيز در نظر گرفته مي شود كه به علت ناچيز بودن آن بدان قوس تخت مي گوييم.

بنايي قوس تخت:

ابعاد اين قوس معمولا به ارتفاع 1 تا 2 آجر و به اندازه عرض ديوار كه نبايد كمتر از 1 آجر باشد ساخته مي شود در وسط قوس تير مقاوم چوبي با گير لازم به اندازه 50 سانتيمتر از هر طرف بر روي دو سر پايه نصب مي گردد جهت نگهداري قوس تخت شمشه اي هم طراز دو سر پايه نصب شده و وسط آن با ملات گچ به اندازه دو تا سه سانتيمتر دور داده مي شود انگاه نماي كار ريسمان كشي مي گردد محاسبه رجهاي قوس انجام شده و بنايي قوس با رعايت همگن از دو جهت به وسيله ملات گچ مقاوم و آجر آب خوار با اصول پيوند و عمودي رجها و چرخش آجرها در اطراف تير مقاوم چوبي انجام مي گردد.در اين پوشش وزن قوس تخت به وسيله تير چوبي تحمل مي گردد.

قوس مخفي(دزد):

زماني كه دست انداز بالاي قوس تخت زياد باشد بر روي قوس تخت قوس مخفي با دور كافي ساخته مي شود. پاي اين قوس روي ستون آجري مي باشد. از اين رو نيروهاي وارده از قوس مخفي به ستون منتقل شده و بر قوس تخت اثر نمي كند .

اين قوس به وسيله ملات مقاوم و آجر آب خوار سبز و زرد بنايي مي شود. عرض قوس مخفي يك كلوك كمتر از عرض ديوار و ستون هاي آجري مي باشد يك كلوك جهت آجرهاي قلمداني نما تا ارتفاع قوي مخفي خواهد بود.