اقتصاد معدنی

ارزش زمانی پول :
چون می توان از پول بعنوان سرمایه و منبع تولید استفاده کرد و پس از یک دوره سرمایه گذاری کسب سود نمود بنابراین ارزش مبلغ معینی پول در زمان حاضر به مراتب بیش از همان مقدار پول در آینده است . این مفهوم را نباید با تورم اشتباه گرفت . در کشورهایی نیز که تورم وجود ندارد پول دارای ارزش زمانی است و در محاسبات اقتصادی باید به ارزش زمانی پول توجه کرد . اگر ارزش زمانی یک ریال بعد از یک سال (i+1) باشد برای محاسبه ارزش آتی مقدار معینی پول با بهره ثابت در یک دوره سرمایه گذاری از رابطه زیر استفاده می کنیم :

F : ارزش آتی
P : ارزش فعلی
i : ارزش زمانی ، ارزش افزوده ، نرخ سرمایه گذاری ، نرخ سود ، نرخ بهره
n : دوره سرمایه گذاری .
مثال : 5 میلیون تومان بعد از 10 سال با بهره 24% سالیانه چه ارزشی خواهد داشت ؟

مثال : 5 میلیون تومان بعد از 120 ماه با بهره 2% ماهیانه چه ارزشی خواهد داشت ؟

مثال : 2 میلیون تومان امروز را قبول می کنید یا 7 میلیون تومان 5 سال آینده را ؟ در شرایطی که نرخ سود بازار 18% باشد .

7 میلیون تومان 5 سال آینده را قبول می کنیم .

تعریف سالانه برابر : درآمد یا هزینه ایست که در طول عمر یک پروژه ثابت باشد .
D.C.F :
بررسی ارتباط درآمد و هزینه ها یک پروژه است .

مثال : بانک مسکن 12 میلیون تومان وام خرید مسکن می دهد . نرخ تسهیلات 15% سالیانه است و مدت باز پرداخت 10 سال است . مطلوبست محاسبه اقساط ماهیانه ؟

مثال : شرکتی به پرسنل خود وام های 20 ماهه با بهره 18% سالانه می دهد به شرط آنکه اقساط پرداختی هر کارمند در ماه بیشتر از حقوق او نباشد . کارمندی که 240 هزار تومان حقوق دارد چقدر وام به او تعلق می گیرد ؟ (تمرین)
رابطه بین ارزش آتی پول و سالانه برابر از روابط زیر بدست می آید :

مثال : شرکت بیمه پیشنهاد می کند ماهی 50 هزار تومان سرمایه گذاری کنید و بعد از 10 سال ، 7 میلیون تومان پس بگیرید . اگر نرخ سود در سپرده های بلند مدت 24% باشد ، آیا این سرمایه گذاری اقتصادی است ؟

این بدان معناست که اگر بعد از 10 سال به ما 24 میلیون بدهند سرمایه گذاری درست است در غیر این صورت خیر .
محاسبه سود آوری پروژه های معدنی :
مدیر معدن باید بتواند از میان پروژه ای که بیشترین سود آوری ، کمترین ریسک را دارد انتخاب نموده ، و سرمایه مورد نیاز را در این پروژه مصرف کند . برای محاسبه سود آوری یک پروژه از روابط D.C.F استفاده می کنیم .
پروژه های معدنی عموماً طویل المدت و دیر بازده هستند بنابراین در محاسبه سود آوری پروژه ها باید ارزش زمانی پول را در نظر گرفت . برای ارزیابی این پروژه ها از دو روش NPV (سود خالص فعلی) و IRR (نرخ بازگشت داخلی) استفاده می کنند .
الف – روش سود فعلی یا NPV :
برای محاسبه NPV درآمد هر سال را محاسبه نموده از روی آن هزینه سالیانه را کسر می کنند ، (سود خالص) و سپس نتیجه را به زمان حال تنزیل کرده سودهای خالص تنزیل شده را با هم جمع می کنند و مجموع آنها را با سرمایه گذاری اولیه مقایسه می کنند . اگر نتیجه این مقایسه مثبت بود پروژه سود آور و در غیر این صورت زیان آور است . هر چقدر این اختلاف مثبت باشد پروژه برای سرمایه گذاری مناسب تر خواهد بود برای محاسبه NPV از رابطه زیر استفاده کنید

اقتصاد معدنی :
اقتصاد علم قوانین حاکم بر ثروت است که روش های تشکیل ، توزیع و مصرف ثروت را بیان می کند . علم مطالعه تکنیک های استفاده از منابع کمیاب برای تحصیل بدست آوردن بیشترین ارضا است . اقتصاد را می توان از دو منظر مورد توجه و بررسی قرار داد :
.1. اقتصاد کلان (Marco economic) : که تحلیل پدیده های اقتصادی است با دیدی به `وسعت یک جامعه یا یک کشور یا جهان . در آن مباحثی چون درآمد ملی ، هزینه ملی ، پول و بانکداری ، ارز و تورم ، اشتغال و بیکاری مورد بررسی قرار می گیرد .
.2. اقتصاد خرد (Micro economic) : بررسی کردارهای اقتصادی یک فرد یا گروه خاصی از افراد که دارای منافع مشترک هستند می باشد و در آن مباحثی چون عرضه و تقاضا ، کشش بازار ، نقطه حداقل و حداکثر تولید اقتصادی و مسائلی مشابه آن مطرح می شود . در اقتصاد خرد باید به سوالات زیر جواب داد :
.1. چه چیز تولید کنیم که تقاضای مطلوبی داشته باشد و در بازار کشش داشته باشد ؟
.2. تولید به چه روشی باشد که حاکثر سودهی را داشته باشد ؟
.3. آیا از همه منابع در دسترس به طور کامل استفاده می کنیم ؟ ضریب بهره وری را محاسبه می کنیم ؟
.4. تقسیم ثروت و در آمد چگونه باشد بطوری که ضمن ایجاد انگیزه باعث رشد اقتصادی هم شود ؟
.5. آیا با حداکثر راندمان کار می کنیم ؟
رشد اقتصادی :
رشد اقتصادی بالا بردن ظرفیت تولید از حد تولید اسمی است . برای رشد اقتصادی می توان مدیریت صحیح ، تکنولوژی و با افزایش منابع تولید استفاده کرد . در شکل زیر ارتباط تولید واقعی (اسمی) و رشد اقتصادی را برای یک شرکت که می تواند دو نوع محصول تولید کند را مشاهده می کنید :

نقطه سربه سری تولید (Min, Max تولید اقتصادی)
در آمد و هزینه تعیین کننده سود آوری یک پروژه هستند . برای محاسبه درآمد کافی است تناژ سالیانه را در قیمت فروش هر تن سنگ ضرب کنیم .

برای محاسبه هزینه سالیانه کافی است هزینه های ثابت سالیانه را با حاصل ضرب تناژ در قیمت تمام شده هر تن سنگ جمع کنیم .

بعنوان مثال معدنی که 3000 تن در سال استخراج می کند و قیمت تمام شده سنگ تنی 5000 تومان و قیمت فروش آن تنی 8000 تومان است . اگر هزینه های ثابت سالیانه آن تومان باشد در آمد سالیانه و هزینه سالیانه آن به ترتیب 240 میلیون تومان و 170 میلیون تومان خواهد بود . اگر این دو تابع را روی یک محور مختصات نمایش می دهیم ، ملاحظه خواهیم کرد درآمد و هزینه همدیگر را در نقطه سر به سری اول که Min تولید اقتصادی را نشان می دهد قطع می کند . تولید کمتر از این مقدار زیان آور و بیشتر از این مقدار سود آور است .

در مفروضات فوق تابع درآمد و هزینه را خطی در نظر گرفته بودیم . هر چند که رفتار این دو تابع تا حدی که آن را حد آستانه می گویند رفتاری است خطی اما با افزایش مقدار تولید بیش از حد آستانه رفتار تابع درآمد و هزینه غیر خطی می شود اشباع بازار و کاهش قیمت خرید ، افزایش هزینه های ثابت ایجاد هزینه های حاشیه ای ، مستهلک شدن ماشین آلات و در نتیجه با بالا رفتن قیمت تمام شده محصول باعث می شود این دو تابع مجدداً همدیگر را در نقطه دیگری به نام نقطه سر به سری . دوم که Max تولید اقتصادی را نشان می دهد قطع نمایند .