اختلالات شخصيت
نگاه اجمالی
در برخورد با افراد شخصیتهای وابسته آنها را مطیع ، فروتن ، توافق پذیر ، همیشگی و خود شیرین دائمی در مییابید که به افراد دیگر اجازه میدهد در تصمیمات مهم زندگی آنها دخالت کنند، زیرا اعتماد به نفس بالایی نداشته ، قادر به اداره زندگی خود بطور مستقل نیستند. شخصیتهای وابسته در روابطشان با رفتارهای مطیعانه و خوش مشرب افراطی سعی میکنند که هیچ نتواند خواهان ترک اجتماعی آنها باشد و هرگونه تنهایی و رها شدن به حال خود ، احساسات خالی بودن و اضطراب بیش از اندازه را در آنها بوجود میآورد. روابط این بیماران محدود به کسانی است که به آنها اتکا دارد.
یک نکته در زندگی شخصیتهای وابسته پذیرفتن هر نوع بد رفتاری دیگران نسبت به خودشان بدون اعتراض است. اگر این بیماران والدین یا همسر سلطهجو داشته باشند، والدین مسلط احساس سودمندی ، قدرت و شایستگی نموده بطور ناخواسته این رفتار را در فرزندان شان دامن میزنند و همسران مسلط احتمالا به سوء استفادههای بدنی و جسمی آنها مبادرت می کنند؛ بدون اینکه با اعتراض یا ترک جسورانه آنها روبرو شوند.
).
ملاکهای تشخیص اختلال شخصیت وابسته
نیاز عمیق و مفرط برای مورد قبول واقع شدن که به رفتار مطیعانه و وابسته می انجامد و ترس از جدایی که در اوایل بزرگسالی شروع میشود و برای تشخیص وجود پنج (یا بیشتر) علامت از علایم زیر ضروری است :
- بدون راهنمایی و اطمینان بخشی مفرط دیگران قادر به اخذ تصمیمات روزمره نیست.
- احتیاج دارد که دیگران مسولیت اکثر زمینههای مهم زندگی او را بپذیرد.
- در ابراز مخالفت با دیگران به دلیل ترس از قطع حمایت و مقبولیت آنان دچار اشکال است (ترسهای واقع گرایانه از عقوبت یا تلافی منظور نمیشود.).
- در شروع برنامهها و انجام کارها به تنهایی دچار اشکال است (به دلیل اعتماد به نفس در قضاوت یا توانایی تا فقدان انگیزش و انرژی).
- در طلب محبت و حمایت دیگران افراط میکند. تا حدی که داوطلب انجام کارهایی میشود که ناخوشایند هستند.
- وقتی تنها است به دلیل ترس مبالغه آمیز از ناتوانی برای مراقبت از خود ، احساس ناراحتی و درماندگی میکند.
- وقتی یک رابطه نزدیک درهم میگسلد فورا در پی آن رابطه دیگری به عنوان منبع حمایت و مراقبت در میآید.
- اشتغال ذهنی غیر واقع گرایانه با ترس از رها شدن به حال خود دارد.
تشخیص افتراقی اختلال شخصیت وابسته
اختلال شخصیت مرزی (Borderline Personality Disorder)
در شخصیت مرزی وابستگی یکی از خوصیات بارز است ولی این افراد روابطشان بیثبات و پرتنش است ولی شخصیتهای وابسته روابط پایداری با فرد یا افرادی که او به آنها متکی است برقرار می کند.
اختلال شخصیت نمایشی (Histrionic Personality Disorder)
شخصیتهای نمایشی در روابطشان نقش بازی میکنند. ولی شخصیتهای وابسته تمایلی برای به بازی گرفتن آشکار دیگران ندارند.
درمان اختلال شخصیت وابسته
روان درمانی
روان درمانی بیماران وابسته بخصوص با استفاده از درمانهای بینشگرا ( Insight Therapy) موفقیتهای زیادی بدنبال می آورد و با حمایت درمانگر چنین بیمارانی می توانند "استقلال و قاطعیت و اعتماد به نفسبیشتری پیدا میکنند. اما نباید در این کار عجله کرد، چون باعث سردرگمی بیمار میشود. در کنار درمان بینشگرا استفاده از رفتار درمانی ، آموزش قاطعیت و اظهار وجود ، خانواده درمانی میتواند به موفقیت بیشتر درمان منجر شود.
دارو درمانی
بیماران وابسته علائم فرعی دیگری نظیر اضطراب و افسردگی را نشان میدهند که میتوان از ضداضطرابها و ضدافسردگیها برای بهبودی آنها استفاده کرد. از این داروها میتوان به ایمی پرامین(Imipramine) ، بنزدویاژپینها (Benzdoiazpins) اشاره کرد.
این افراد نسبت به طرد شدن بسیار حساس هستند و این هسته علائم این اختلال است. این بیماران نه خجالتی هستند و نه غیر اجتماعی ، برعکس علاقه شدیدی به روابط اجتماعی دارند. ولی ترس از طرد شدن مانع اصلی دوری کردن آنها از روابط اجتماعی است. هر نوع ارتباط با دیگران آنان را به شدت مضطرب میکند و همیشه این سوال را در ذهن خود دارند که: آیا مرا میپذیرد؟. |
اختلال شخصیت دوری گزین
"
ملاکهای تشخیص اختلال شخصیت دوری گزین
الگوی مستمر مهار شدگی اجتماعی ، احساس بیکفایتی و حساسیت مفرط نسبت به ارزیابی منفی دیگران از خود که اوایل بزرگسالی شروع میشود و در زمینههای گوناگون وجود دارد و برای تشخیص وجود چهار (یا بیشتر) علامت از علائم زیر ضروری است:
- از فعالیتهای شغلی مستلزم تماسهای بین فردی قابل ملاحظه به دلیل ترس از انتقاد ، عدم پذیرش یا طرد شدن اجتناب میکند.
- بدون اطمینان از اینکه مورد محبت قرار خواهند گرفت، میل به معاشرت نشان نمیدهد.
- بدلیل ترس از شرمساری و مورد تمسخر واقع شدن ، در روابط صمیمانه محدودیت نشان میدهد.
- اشتغال ذهنی با مورد انتقاد قرار گرفتن و طرد شدن ،در موقعیتهای اجتماعی دارد.
- بدلیل احساس بیکفایتی در موقعیتهای بین فردی تازه ، حالتی مهار شده دارد.
- خود را از نظر اجتماعی نالایق ، فاقد جذابیت یا پستتر از دیگران تصور میکند.
- در اقدام به ریسک شخصی یا درگیر شدن در فعالیتهای تازه به دلیل احتمال شرمندگی ، بسیار مردد است.
تشخیص افتراقی اختلال شخصیت دوری گزین
اختلال شخصیت اسکیزوئید
بیماران دچار اختلال شخصیت اسکیزوئید روابط اجتماعی را بیمعنی تلقی میکند، بنابراین روابط اجتماعی ندارند، در حالی که بیماران اختلال شخصیت دوری گزین (اجتنابی) مشتاق روابط اجتماعی هستند ولی ترس از طرد شدن باعث انزوا و دوری در آنها میشود.
اختلال شخصیت مرزی و نمایشی
شخصیت دوری گزین مانند شخصیتهای مرزی و نمایشی پرتوقع و تحریک پذیر نیستند.
علت شناسی اختلال شخصیت دوری گزین
بعضی تحقیقات نشان دادهاند که شخصیتهای دوریگزین در روابطشان مکانیسم مراقبت افراطی استفاده میکند، بدین معنی که آنها همواره مشغول ارزیابی تمام تماسهای اجتماعی و انسانی خود از لحاظ نشانههای فریب ، تحقیر و زبونی هستند. استفاده از این مکانیسم باعث افزایش جذب جنبههای منفی در روابط میشود که منهی به ناراحتی افراد مرتبط با آنها و صدمه بیشتر روابطشان میشود.
درمان اختلال شخصیت دوری گزین
روان درمانی
اگر درمانگر بتواند اعتماد و اطمینان بیمار را نسبت به طرد نشدن در هر شرایطی بدست آورد درمان با موفقیت آغاز و ادامه پیدا خواهد کرد. در روان درمانی این بیماران میتوان از آموزش ابراز وجود (Self Assertiveness Education) استفاده کرد. ولی باید در دادن تکالیف مهارت اجتماعی احتیاط کرد، چون شکست بیمار موجب تشدید عدم احترام به نفس در او خواهد شد. همچنین گروه درمانی و رفتار درمانیمیتواند کمک کننده باشد.
دارو درمانی
همراه با روان درمانی برای کاهش اظطراب و افسردگی همراه اختلال میتوان از داروهای ضد اضطراب و ضدافسردگیها برای تسریع در فرآیند درمان میتوان استفاده کرد
اين مطلب در تاريخ: دوشنبه 20 اردیبهشت 1395 ساعت: 9:17 منتشر شده است
برچسب ها : اختلالات شخصيت,