تحقیق رایگان سایت علمی و پژوهشی آسمان , تحقیقات دانش آموزی ، فرهنگیان و دانشجویان اقدام پژوهی     گزارش تخصصی

استان هاي ايران در دورۀ هخامنشي به روايت هرودت

هرودت مورخ قديم در كتاب خود بيست استان ( خشتره ) براي شاهنشاهي هخامنشي بر شمرد و ماليات هر يك را نيز ذكر كرده است .

به اختصار به چند مورد اشاره شده است  :

استان اول : مشتمل بر مردم ايرانيان LONIENS   ما گنت هاي آسيايي MAGNETS اِليان FOLIENS كاريان ، لي كيان ، پامفي ليان بود اين ايالت يك منطقۀ مالياتي را تشكيل مي داد و مردم آن هر سال چهار صد تالان نقره مي پرداختند

استان دوم : استان مشتمل بر مردم مي سيان ، لي ديان ، لاسونيان ، كاباليان ، هي گنيان ، HYCENNES ماليات اين ايالت 500 تالان بود .

استان سوم : استان كه از مردم هلس پونت به طرف راست اين تنگۀ كه مشتمل بر اين مردمان بود : فيگيها ، تراكيهاي آسيائي ، پافلاگونيها ، كاپادوكيان ، مارياندنييان ، سرياني ها ، انيان 360 تالان مي پرداختند . بايد دانست كه مردم آخري سرياني نبودند ولي يونانيان آنان را چنين مي ناميدند .

استان چهارم : استان تنها سرزمين كيليكيه بود و ماليات آن نيز 500 تالان نقره مي شد .

و به علاوه ميبايستي به تعداد روزهاي سال 360 اسب بدهند . از اين مبلغ 140 تالان صرف نگهداري سواره نظام محل مي گرديد و باقي آن به خزانه داريوش مي رفت .

استان پنجم : استان از شهر سديه در حدود كيليكيه و سوريه و تا مصر به استثناي اراضي عرب نشين امتداد مي يافت و 350 تالان مي پرداختند . اين ايالت با بودن فنقيقه ثروتمند در جزء آن به نيسه كمتر مي دادند . شايد از اين جهت بود كه فنقيقي ها در مواقع لزوم نيروي دريايي خود را در اختيار دولت ايران مي گذاشتند .

قدياني ، عباس ، تاريخ فرهنگ و تمدن ايران ، انتشارات بي جا ، « ناشر معلوم نيست » ، چاپ اول و دوم ، تابستان ، و پائيز 1384 ، ص 44 كتابخانه شهيد مفتح ايذه

    ساتراپ و ساتراپی ها

داریوش به منظور اعمال حاکمیت مطلق خود از اختیاراتی که ساتراپ ها در زمان کوروش داشتند،کاست.داریوش همچنین برای اینکه ساتراپ ها را کاملا در اختیار خود داشته باشد مسئولان که سمت معاونت ساتراپ را بر عهده داشتند در حقیقت چشم و گوش پنهان شاه بودند و نهانی و مرتب رویدادهای حوزه های ماموریت خود و ساتراپ را به شاه گزارش می کردند.یکی دیگر از شیوه های کنترل ساتراپ ها این بود که داریوش را هرازگاهی بازرسانی را به ساتراپی های خود می فرستاد. این بازرسان کسانی بودند که از عهده کنجکاوی در کارهای نیرومندترین ساتراپ ها نیز بر می آمدند و هر ساتراپ منطقه ای را به وسعت چند فرمانداری زیر نظر داشت.اگر به نوشته کتاب استر اعتماد کنیم از حبشه تا هند به 127 اصطلاح تقسیم می شده است.فرمانداری به فارسی باستان «رتَرَگه» تقریبا به معنی ناظر- نامیده می شود.هر فرمانداری خود به 7 ناحیه تقسیم می شد از وادی حمات در مصر چند نبشته هیروگلیف به دست آمده است که در بررسی آن در می یابیم که اعضای یک خانواده در حدود 51 سال پیاپی در اینجا فرماندار بوده اند.

رجبی،پرویز.هزارۀ گمشده،جلد سوم،انتشارات توس،«ناشر معلوم نیست»،چاپ:حیدری،چاپ نخست:بهار1381،ص288،کتابخانه شهید مفتح ایذه

شهرسازی و معماری هخامنشیان

از معماری و خانه سازی پارتیان تاکنون در نجد ایران نمونه ای به دست نیامده اما از بقایای که در ایالات غربی کشور به جا مانده می توان تصویری درست از آن در ذهن ایجاد کرد معماری مزبور،مانند عهد هخامنشی دارای دو طرح است طرح اول شامل سرایی است دارای حیاط،این طرح از آن بین النهرین است چنان دردورا-اورپوس یا قصر داریوش در شوش دیده می شود.به عکس در آشور(ش80)هتره(3)و فیروزآباد طرح ایرانی که صورت کلاسیک داشته است.شامل سرایی است با ایوان این طرح از طرف ساسانیان بسیار رواج یافت و علاوه بر آن تا عصر ما نیز در معماری ایران پایدار مانده است طرح مزبور در عهد پارتیان به شکل سه اتاق در آمده که قسمت مرکزی،عریض تر از جناحین بود کاخ تیسفون با بعضی تغییرات به طرح اخیر متعلق است.استعمال مواد بنّا نیز متغیر است.

گریشمن،رومن.ایران از آغاز تا اسلام،ترجمه:محمد معین،ناشر:دنیای کتاب،«بی جا»،«بی تا»،چاپ پیک ایران،نوبت پنجم،سال84،ص354و355 .کتابخانه شهید مصطفی خمینی

ساتراپی و رعایا(ایالات و کنترل مرکزی)

کل سرزمین امپراتوری ایران به ایالاتی تقسیم می شد که آنها را معمولا «ساتراپی» از کلمه پارسی باستان «خشچپاون» یا [خشرپاون] به معنای «حافظ قلمرو پادشاهی» می نامیدند.والیان و استانداران- این ساتراپی ها را ساتراپ می گفتند.اما این واژه همیشه دقیق نیست.چون آن را می توان برای والیان کم قدرت تر نیز به کار برد و نویسندگان یونانی نیز در مناسب های از مقامات عالی پیرامون امور شاه یا این عنوان نام برده اند.با این حال الگوی کلی ساتراپی ها کاملا روشن است،اگرچه تردیدهایی در مورد مرزهای دقیق آنها وجود دارد.در مورد آسیای مرکزی بدین ترتیب تک تک نواحی مختلف شاهنشاهی هخامنشی در ساختار سیاسی واحدی گرد آمدند و الگوی ساتراپی نوعی وحدت و یکپارچگی اداری ایجاد می کرد.و به موازات این امر هر منطقه از نوع حاکمیت و درجه و ماهیت وابستگی اش و به دولت مرکزی تفاوت هایی ایجاد می کرد.مثلا گله داران رشته کوه های زاگرس هرگز به هیچ یک از استان های ایران نپیوستند و با حاکمان نظام حکومتی یکپارچه نشدند!

آملی،کورت.هخامنشیان،ترجمه:مرتضی ثاقب فر،«ناشر معلوم نیست»،انتشارات:ققنوس،چاپ دیبا،تهران،چاپ اول 1378،ص108و109، کتابخانه شهید مفتح ایذه

وسعت تمدن ایران در دوره ی هخامنشی

وسعت دولت ایران در دوره ی هخامنشی به روایت هرودت قسمت های اداری ایران بنا بر مالیات های که به خزانه دولت می دادند معین کرده و جمعا بیست و شش ایالت را اسم برده ولی نوشته های هرودت راجع به زمان بعد از داریوش اول است یعنی وقتی ترکیه و مقدونی از ایران مجزا شده بودند چون دولت هخامنشی در زمان داریوش بزرگ به اعلی درجه وسعت خود رسید پس بهترین سند تاریخی از این حیث کتیبه ای است که در مقبره این شاه در نقش رستم کنده شده است.موافق این کتیبه عده ایالات سی است و وسعت آن در این زمان چنین بوده:از شرق و غرب از سواحل غربی اقیانوس هند تا سواحل دریای آدریاتیک مرتاجند- از شمال به جنوب از ماوراء سیحون تا حبشه بنابراین ایران هخامنشی را می توان بزرگترین دولتی دانست که تا آن زمان تشکیل شده بود و 46 نوع مردم از نژادهای مختلف و با مذاهب و زبان ها و عادات و اخلاق گوناگون در ممالک وسیع ایران زندگی  می کردند.وثروتمندترین مناطق مصر،فنقیه مستعمرات یونان و آسیای صغیر بودند!

1 . پیرنا،حسن-اقبال آشتیانی،عباس.تاریخ فصل ایران،«ناشر معلوم نیست»،انتشارات:بهزاد،چاپ مهارت،نوبت پنجم،«بی تا»،سال1368،ص103،کتابخانه شهید مصطفی خمینی(ره)

جهانداری هخامنشیان(تشکیلات)

پادشاهان هخامنشی در اداره کردن ممالک وسیع خود عادات و مذاهب ملل را محترم داشته تشکیلات خصوصی آنان را بر هم نزدند و حتی در اکثر از نقاط روسای محل بومی بوده و بیگانه را بر آنان مسلط نمی داشتند.مثلا فنیقیها از خود دارای حکمرانی بوده و روسای نواحی مصر از اهل آن دیار بوده و یهودیان و با کمال آسایش زیسته حکومت مذهبی از خود داشتند.مادام از این اقوام مالیات می پرداختند و خود را اتباع ایران و رعایای شاه می دانستند احدی مزاحم آنان نمی شد.چنانچه در شرح حال داریوش گفته شد این ممالک وسیع به بیست و چهار تا سی ساتراپی متقسم گردیده و هر ساتراپی دارای یک نفر حکمفرما موسوم به ساتراپ (خشترپا) بوده و یک نفر دبیر اعمال ساتراپ را تحت نظر گرفته وقایع را مستقیما به دربار اطلاع     می داد.و هر ساتراپی یک فرمانده لشکر و در قلعه ی هر شهر یک حکمران موسوم به «ارگ پت» یافت می شد.فرمانده لشکر ساتراپ و دبیر مستقلا وظایف خود را انجام داده و مستقلا با دربار مربوط بودند- احکام شاهنشاه را چاپارهایی که لاینقطع در راه بوده و آن اراضی وسیع را می پیمودند به مقامات مربوطه     می رساندند.

رازی،عبدالله.تاریخ کامل ایران باستان،«ناشر معلوم نیست»،چاپ اقبال،نوبت پنجم،«بی تا»،سال1362.ص34و35،کتابخانه اصفهان

فرمانروای خا ندان هخامنشیان در پارسوماش(مسجدسلیمان)

به روایت کتیبه بیستون که تالیف هرودت موبدآن است از قرن هفتم(ق.م)در پارس خاندان هخامنشی حکومت می کرده است.بعد از موسس خاندان که هخامنشی نام داشت و پسرش (چیش پش)این خاندان به دو شاخه مستقیم گشت که هر دو در آن سرزمین سلطنت داشتند.کوروش اول پادشاه پارسوماش و کمبوجیه اول پدر کوروش دوم(کوروش کبیر)موسس پادشاهی پارس (ایران) از شاخه اول بودند به گفته هرودت کمبوجیه اول،ماندانا دختر آستیاگ پادشاه مادرابه زنی گرفت.(نتیجه ی آن کوروش بزرگ بود) که امپراتوری هخامنشی را تاسیس نمود.طبق نوشته استوانه ای بنونيد ،پادشاه بابل،تا روی کار آمدن کوروش کبیر سه تن از پادشاهان آن سلسله یکی پس از دیگری در آن نواحی (پارسوماش) حکومت کرده اند.چیش پش،کوروش اول و کمبوجیه یا (کامبیز کوروش دوم پسر کمبوجیه که بعدها به کوروش کبیر معروف شد)از سال 558 ق.م در سوزیان که پس از پارسوماش به عنوان مرکز کل امپراتوری انشان محسوب می شد بر تخت نشست و در نتیجه فتوحات غیرمترقبه و شگفت انگیز خود امپراطوری عظیمی را پی ریزی نمود.وپارسوماش یا(مسجدسلیمان)زادگاه چیش پش،کوروش اول و کمبوجیه اول بوده است.همچنین نام «کر» بر روی چشمه ای در کوهرنگ بختیاری که در واقع سرچشمه اصلی کارون می باشد یاد آور نام کوروش هخامنشی است که در زمان ما به نام چشمه ی «محمود کر» معروف می باشد.

ایرانف،م.س.انقلاب مشروطیت ایران،ترجمه:کاظم،انصاری،«ناشر معلوم نیست»،انتشارات امیرکبیر،تهران،1354،«از اینترنت گرفته شده»  

نتيجه گيري

نتيجه گيري : 1 ) كه در زمان داريوش كار رسيدگي به ساتراپي ها دولت شهر بسيار دقيق تر از قبل پيگيري مي شد

2 ) وسعت سرزمين هاي هخامنشيان ايجاب مي كرد كه افرادي را به عنوان ساتراپ و ناظر براي رسيدگي به كار دولت شهر ها قرار دهد

3 ) سرزمين هخامنشيان اقوام و نژادهاي گوناگون با سلايق متفاوت در كنار هم زندگي مي كردند دولت نيز هيچ منع و تبعيضي بر آنها روا نمي دانست و با آنها به احترام رفتار مي كرد .

منابع اصلي

1 ) قدياني ، عباس ، « تاريخ و تمدن ايران » ، چاپ اول و دوم پائيز و تابستان 1384 ص 44

2 ) رجبي ، پرويز « هزاره گمشده » ، جلد سوم ، انتشارات توس ، چاپ : حيدري ، چاپ نخست ، بهار 1384 ص 228

3 ) گرشيمن ، رومن ، « ايران از آغاز تا اسلام » ترجمه : محمد معين ، ناشر : دنياي كتاب ، چاپ پيك ايران ، نوبت پنجم ، 1386 . ص 355 و 354 

4 ) آملي ، كورت . « هخامنشيان » ، ترجمه : ثابت فر ، انتشارات ققنوس ، چاپ ديبا ، تهران چاپ اول 1378 ص 109 و 198

5 ) حسن پرنيا ، عباس اقبال آشتياني ، « تاريخ ايران ، تاريخ مفصل ايران » انتشارات بهزاد ، چاپ مهارت ، نوبت پنجم ، سال 1386 . ص 103

6 ) رازي ، عبدالله ، « تاريخ كامل ايران باستان » ، چاپ اقبال ، نوبت پنجم، سال1362

7 ) ايوانف ، م . س ، انقلاب مشروطيت ايران، ترجمه : كاظم ، انصاري ، انتشارات    اميركبير ، 1354

منابع :

سایت علمی و پژوهشی آسمان

http://www.asemankafinet.ir

• • از سایر صفحات سایت ما مربوط به دانش آموزان نیز دیدن نمائید : بر روی هر پایه کلیک کنید
  • تحقیق های رایگان سایت
  • جواب سوالات دوم
  • جواب سوالات سوم
  • جواب سوالات چهارم
  • جواب سوالات پنجم
  • جواب سوالات ششم
  • جواب سوالات هفتم
  • جواب سوالات هشتم
  • جواب سوالات نهم
  • جواب سوالات دبیرستان
  • دهم

برای حمایت از سایت ما بر روی صفحات زیر کلیک نمائید تا ما نیز با رغبت زیاد برای شما تحقیق بگذاریم :

لیست و فهرست کلیه اقدام پژوهی ها

 لیست گزارش تخصصی ها

لیست پروژه های آماری دبیرستان

به کانال ما در تلگرام بپوندید :